Tình trạng cơ thể không thể tiêu hóa được một số loại đường sữa có thể là do bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh gây ra. Dù không gây hại tới cơ thể ngay nhưng về lâu dài, trẻ sơ sinh không dung nạp lactose sẽ có thể bị thiếu hụt chất dinh dưỡng. Ở bài viết dưới đây, NutriHub sẽ cùng bạn tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị bất dung nạp đường lactose ở trẻ sơ sinh.
Bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh là gì?
Bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh là tình trạng hệ tiêu hóa của trẻ không thể tiêu hóa và hấp thu được đường lactose có trong cả sữa mẹ và sữa công thức. Thông thường, lactose khi đi vào hệ tiêu hóa sẽ được phân giải thành 2 loại đường đơn là Glucose và Galactose.
Tuy nhiên, ở trẻ không dung nạp lactose, hệ tiêu hóa sẽ không tiết ra đủ lượng enzyme lactase và gây nên hiện tượng không dung nạp đường lactose.
Vì cơ thể trẻ không dung nạp nên đường lactose sẽ được đào thải xuống đại tràng. Tại đây, các vi khuẩn sẽ tương tác và biến lactose thành acid lactic và carbon dioxide, gây ra hàng loạt triệu chứng sôi bụng, phân chua, tiêu chảy, biếng ăn,…
Trẻ sơ sinh không dung nạp lactose được chia thành 3 dạng như sau:
- Bất dung nạp lactose nguyên phát: là dạng cực kỳ phổ biến. Tuy nhiên, nếu không dung nạp lactose nguyên phát, việc sản xuất enzyme lactase sẽ giảm mạnh, ảnh hưởng đến tiêu hóa.
- Bất dung nạp lactose thứ phát: tình trạng này xảy ra khi ruột non giảm sản xuất enzyme lactase sau khi bệnh, chấn thương hoặc có phẫu thuật liên quan đến ruột non. Có một số biểu hiện liên quan đến bất dung nạp lactose thứ phát như nhiễm trùng ruột, bệnh celiac,…
- Bất dung nạp lactose bẩm sinh: đây là tình trạng hiếm xảy ra do cơ thể không sản xuất đủ enzyme lactase.
Dấu hiệu bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh
Khi bị bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh, trẻ sẽ có những triệu chứng khá rõ rệt ngay sau khi bú sữa hoặc ăn các chế phẩm từ sữa trong khoảng 30 phút đến 2 giờ. Cụ thể, dấu hiệu trẻ sơ sinh không dung nạp lactose bao gồm:
- Tiêu chảy.
- Đau bụng,
- Bụng phình to.
- Đầy hơi, đánh rắm nhiều.
Một số ít trẻ không dung nạp lactose vẫn có thể tiêu thụ một lượng nhỏ sữa mà không biểu hiện ra các triệu chứng. Bên cạnh đó cũng có trường hợp các triệu chứng không dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh biểu hiện khá rõ rệt dù chỉ ăn một lượng nhỏ lactose.
Chẩn đoán và điều trị không dung nạp lactose
Để cơ thể trẻ không bị ảnh hưởng quá nhiều do hiện tượng bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh mang lại, bạn nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và đưa ra hướng điều trị phù hợp.
Thông qua một vài triệu chứng và phản ứng cơ thể, bác sĩ sẽ tiến hành thêm các xét nghiệm khác để có thể xác định chính xác trẻ có đang gặp hiện tượng bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh hay không. Các xét nghiệm này bao gồm: Test hơi thở hydro và Test dung nạp lactose.
Sau khi nhận định chính xác trẻ mắc hiện tượng này, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị không dung nạp lactose để phục hồi khả năng tiêu hóa đường sữa của cơ thể. Chủ yếu phương pháp điều trị bất dung nạp lactose sẽ là:
- Thay đổi chế độ ăn uống, tránh các sản phẩm từ sữa để làm giảm các triệu chứng. Nếu mua sữa công thức thì nên tránh bảng thành phần có chứa lactose.
- Bổ sung các thực phẩm lên men lactose để trẻ có thể tiêu hóa thức ăn chứa sữa.
Nên làm gì khi trẻ không dung nạp lactose
Bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh sẽ khiến cho cơ thể khó có thể hấp thụ được canxi và các vi chất khác, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Vì vậy, nếu trẻ sơ sinh bị bất dung nạp lactose, việc đầu tiên bạn nên làm đó là tìm đến bác sĩ nhi uy tín để kiểm tra và đưa ra phương án điều trị phù hợp.
Dựa vào mức thiếu hụt dưỡng chất, bác sĩ sẽ giúp bạn xây dựng thực đơn phù hợp, tránh tác động xấu khiến hiện tượng không dung nạp lactose trở nên nghiêm trọng hơn.
Với tình trạng trẻ bị tiêu chảy do bất dung nạp lactose gây ra, bạn nên loại trừ hoàn toàn sản phẩm có chứa lactose ra khỏi chế độ ăn hàng ngày.
Sau đó, hãy chờ từ 1 – 2 tuần, khi ruột được phục hồi, bạn có thể cho trẻ ăn lại chế độ ăn như bình thường. Lưu ý, nếu tiêu chảy kéo dài thì bạn nên đưa trẻ tới bác sĩ để can thiệp sớm.
Bên cạnh đó, nếu trẻ không dung nạp lactose, bạn nên bổ sung thêm canxi trong chế độ ăn. Bởi vì nếu không có lactose, việc hấp thụ canxi giúp phát triển xương và các chức năng khác trong cơ thể sẽ bị ảnh hưởng.
Bất dung nạp lactose ở trẻ sơ sinh cần được phát hiện và can thiệp sớm, tránh dẫn tới tình trạng không dung nạp lactose thứ phát. Bên cạnh đó, bạn cần phải tham khảo ý kiến từ các chuyên gia dinh dưỡng để có thể tối ưu việc chọn lựa sữa và thức ăn khác để cung cấp đủ dưỡng chất cho trẻ phát triển toàn diện.
Có thể bạn quan tâm:
- Cách nhận biết trẻ bị dị ứng đạm sữa bò và cách phòng tránh
- 3 thông tin mẹ cần biết về dị ứng sữa công thức ở trẻ
- Test dị ứng đạm sữa bò cho trẻ và những điều mẹ cần biết
- Hình ảnh bé bị dị ứng đạm sữa bò, dấu hiệu nhận biết
- Xét nghiệm dị ứng đạm sữa bò có thật sự cần thiết? Khi nào cần xét nghiệm?
- Nhận biết dị ứng sữa ở trẻ chính xác để tránh nguy hiểm tới tính mạng
- Dị ứng đạm sữa bò: Nguyên nhân, Biểu hiện và cách xử trí
Với sự hỗ trợ về mặt chuyên môn của đội ngũ các chuyên gia y tế và chuyên gia dinh dưỡng Việt Nam cũng như quốc tế, NutriHub đang cố gắng cung cấp các thông tin hữu ích cũng như các sản phẩm dinh dưỡng tốt nhất nhằm mục đích nâng cao kiến thức và chăm sóc dinh dưỡng cho cộng đồng.
