Việc can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ có tác động to lớn tới khả năng học các kỹ năng và sự hòa nhập xã hội của trẻ. Tỷ lệ trẻ tự kỷ gia tăng nhanh trong thời gian gần đây. Với những gia đình có con mắc hội chứng tự kỷ thì quá trình này thường kéo dài rất gian nan. Một số hướng dẫn đơn giản sau đây sẽ giúp bạn có một quy trình can thiệp trẻ tự kỷ hiệu quả, rút ngắn đi quá trình thực hiện.
Điều trị thuốc
Khi trẻ có những hành vi khó kiểm soát hoặc những vấn đề liên quan đến tự kỷ cha mẹ cần đưa trẻ đến khám tại chuyên khoa tâm thần nhi tại các viện hoặc bệnh viện nhi để được tư vấn và có cách chữa bệnh tự kỷ phù hợp kịp thời. Các bác sĩ chuyên khoa sẽ cho trẻ thực hiện bài trắc nghiệm cho trẻ tự kỷ để xác định mức độ và cân nhắc trong việc sử dụng các loại thuốc phù hợp.
Giáo dục hành vi
Hiện nay, can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ bằng phương pháp ứng dụng Phân tích hành vi được áp dụng phổ biến trên thế giới trong việc dạy hành vi cho trẻ tự kỷ. Nguyên tắc của nó là xây dựng những hành vi có lợi về mặt xã hội và hạn chế những hành vi xấu.
Giáo dục hành vi tập trung vào dạy một hệ thống những phần nhỏ đo lường được của hành vi. Dạy trẻ tự kỷ mọi kỹ năng (xã hội, giao tiếp hoặc tự chăm sóc,…) và lưu ý việc chia thành những bước nhỏ. Việc dạy này phải được tiến hành một đối một, nhờ các kỹ thuật đặc biệt.
Có thể bạn quan tâm:
- 4 ưu điểm nổi bật khi sử dụng tranh ảnh dạy trẻ tự kỷ
- Hướng dẫn cách dạy trẻ tự kỷ bắt âm tại nhà đầy đủ và chi tiết nhất
- Cách dạy trẻ tự kỷ tập trung tại nhà hiệu quả
Can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ bằng chế độ ăn
Một số báo cáo cho thấy chế độ ăn có ảnh hưởng đến kết quả can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ. Cơ sở của việc áp dụng chế độ ăn là quan niệm:
- Dị ứng thức ăn gây triệu chứng của bệnh.
- Thiếu một vitamin đặc hiệu hoặc chất khoáng có thể gây một số triệu chứng của tự kỷ.
Cho trẻ ăn lúa mì, lúa mạch, sữa loại bỏ casein và gluten có thể giảm triệu chứng của tự kỷ. Bên cạnh đó, cần bổ sung dinh dưỡng cho trẻ bằng cách sử dụng các loại sữa thực vật như Miwako, Miwako a+, Miwakoko cùng các nhóm vitamin khoáng chất… để hỗ trợ kiểm soát hành vi tự hại của trẻ.
Khi tất cả các thuốc và các biện pháp can thiệp khác không có kết quả, việc dùng vitamin B6 liều cao, magnesium và DMG (dimethylglycine) để kiểm soát cơn kích động, các hành vi tự hại,… có hiệu quả tốt.
Ngôn ngữ trị liệu
Một trong những nội dung quan trong trong giáo trình dạy trẻ tự kỷ là cách dạy trẻ tự kỷ tập nói. Vì giao tiếp là một trong những phương tiện giúp trẻ bộc lộ nhu cầu, hạn chế được hành vi xấu, giúp tăng cường kỹ năng xã hội của trẻ.
Tuỳ mức độ phát triển về trí tuệ, khả năng của trẻ mà các chuyên gia ngôn ngữ sẽ có những tài liệu dạy trẻ tự kỷ phù hợp, có thể dạy trẻ giao tiếp bằng lời nói, bằng cử chỉ hoặc bằng hình vẽ. Kết quả huấn luyện giao tiếp phụ thuộc nhiều vào sự tham gia của cha mẹ, thời điểm bắt đầu sớm hay muộn, mức độ phát triển trí tuệ và các kỹ năng khác của trẻ.
Can thiệp qua các giác quan
Hầu hết trẻ tự kỷ có vấn đề về giác quan, hoặc quá nhạy cảm hoặc vô cảm với kích thích từ môi trường xung quanh. Can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ việc tăng cường nhận thức giác quan của trẻ chủ yếu nhằm vào những cảm giác: tiền đình (về vận động và thăng bằng), xúc giác (cảm giác sờ chạm) và cảm thụ bản thể (cảm giác về vị trí thân thể trong không gian).
Những kích thích này được thực hiện hàng ngày vào khoảng thời gian nhất định, dưới dạng các động tác ve vuốt nhẹ nhàng dọc theo các phần thân thể của trẻ; những bài tập hoặc các hoạt động chơi, đi cầu thăng bằng, ngồi đu quay,… Sau một thời gian thực hiện các hoạt động này hầu hết trẻ đều tiếp nhận kích thích một cách dễ dàng, thích thú với nó.
Kích thích thính giác
Hầu hết trẻ tự kỷ có nhạy cảm âm thanh rất khác so với trẻ bình thường. Những chuyên gia cho rằng trẻ khá nhạy cảm, bị hấp dẫn, cuốn hút bởi các âm thanh của chương trình quảng cáo, hoặc ca nhạc. Ngược lại âm thanh của lời nói, ngay cả giọng nói của ba mẹ, trẻ rất ít để tâm đến.
Việc huấn luyện nghe cho trẻ nhằm thay đổi sự nhạy cảm đối với các âm thanh khác nhau của trẻ. Chương trình can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ về thính giác gồm những giờ nghe nhạc của trẻ (khoảng nửa giờ mỗi ngày, trong vài ba tuần). Nhiều nghiên cứu cho thấy nghe nhạc có khả năng cải thiện tốt khả năng nghe của trẻ, hạn chế hoặc làm mất sự quá nhạy cảm đối với âm thanh và giảm được các hành vi xấu.
Kích thích thị giác
Vấn đề thị giác của trẻ thường liên quan đến khả năng nhìn và quan sát bằng mắt của trẻ; tập trung kém và hay bị phân tán. Ngoài ra, trẻ cảm nhận màu sắc, hình khối cũng có sự ưu tiên với một số kích thích nhất định. Vì vậy, trẻ có thể rất dễ bị cuốn hút với các vật có màu nổi bật, sặc sỡ; và không thích, không chú ý tới những vật khác.
Cảm nhận nhìn vật chuyển động của trẻ tự kỷ cũng khác so với trẻ bình thường. Do đó nhận thức về mối liên hệ giữa bản thân với đồ vật xung quanh bị hạn chế. Trẻ tự kỷ khó “quét ảnh” và lưu giữ các cử động trong trí nhớ; luôn rất cẩn thận khi đi lên hoặc đi xuống cầu thang, dễ bị đâm bổ vào đồ đạc, hay đi nhón gót. Việc tập luyện nhìn kết hợp vận động trong 1-2 năm với kính mắt thấu kính lăng trụ sẽ giảm hoặc chữa khỏi những sai lệch về cá nhìn của trẻ.
Hoạt động trị liệu
Can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ bằng những kinh nghiệm dạy trẻ tự kỷ tại nhà như: để trẻ tự ăn uống, thay quần áo, tắm giặt, giữ vệ sinh. Trong đời sống hàng ngày, cảm giác đói, khát hoặc mệt,… của trẻ không rõ ràng, có thể giảm hoặc tăng quá mức so với trẻ bình thường.
Trẻ cần được dạy độc lập trong mọi hoạt động. Bên cạnh việc huấn luyện trẻ tự làm các hoạt động hàng ngày, một số kỹ năng như di chuyển, vận động và các bài tập thể thao cũng rất cần thiết để tạo cho trẻ những cảm nhận đầy đủ về môi trường xung quanh.
Tự kỷ là một căn bệnh gây ra nhiều ảnh hưởng về nhiều mặt như cuộc sống, hành vi, suy nghĩ của trẻ. Phát hiện và can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ có thể tác động to lớn tới quá trình phát triển của trẻ.
Xem thêm:
- Trẻ tự kỷ thông minh và những điều cần biết
- Những điều cần biết về trẻ tự kỷ chậm nói
- Vì sao trẻ tự kỷ hay la hét?
Mong rằng những thông tin chia sẻ trên đây bạn sẽ nhanh chóng giúp bạn có được định hướng rõ ràng trong việc nuôi dạy trẻ tự kỷ giúp bé phát triển toàn diện và trở thành những người tự kỷ thành công trong tương lai.
Khi gặp khó khăn hay cần tư vấn thêm về tự kỷ cũng như chế độ dinh dưỡng hãy liên hệ đến NutriHub để nhận được sự hỗ trợ từ các chuyên gia
